Ondanks de coronapandemie en allerlei maatregelen zoals tijdelijke sluiting van scholen met daarbij bewegingsonderwijs, verenigingsporten en afgelaste wedstrijden hebben in 2020 nog steeds naar schatting bijna 9 miljoen Nederlanders van 4 jaar of ouder iedere week gesport. Dat is niet minder dan in andere jaren. Opmerkelijk is dat er 700.000 sportblessures minder waren dan een jaar eerder (totaal 4,8 miljoen). Dit heeft te maken met een aantal factoren. Het aantal hardloopblessures nam wel fors toe.
Er heeft een verschuiving plaatsgevonden naar sporten met een relatief laag risico op blessures, zoals wandelen en fietsen, en er zijn minder relatief blessuregevoelige (verenigings)sporten beoefend zoals veldvoetbal en hockey.
Ook het afgelasten van wedstrijden bij veel sporten zorgde naar alle waarschijnlijkheid voor een verlaging van het aantal blessures, omdat in wedstrijden vaak sneller blessures ontstaan dan tijdens trainingen.
Hardlopers meeste blessures
Waar in eerdere jaren veldvoetbal de sport was met de meeste blessures, werd deze plaats in 2020 ingenomen door hardlopen met 1,1 miljoen blessures, 22% van het totaal (in 2019 stond hardlopen op plek 3 met 780.000 blessures). Door de coronamaatregelen was veldvoetbal, vooral competitiewedstrijden, maar in beperkte mate mogelijk, becijfert VeiligheidNL.
Hardlopen was tijdens de lockdown erg populair, wat een stijging van het aantal blessures tot gevolg had. Dit komt naast dat er meer is hardgelopen ook doordat veel mensen zijn begonnen met hardlopen. Een beginnende sporter loopt vaak meer risico op een blessure. Er is nog een groep waarbij het aantal blessures toenam.
Mountainbikers en wielrennen grootste stijging bij SEH bezoek
Het aantal blessures bij mountainbiken en wielrennen stijgt al vanaf 2011. De stijging wordt extra versterkt door de stijging van het aantal blessures in 2020, zeker als we kijken naar mountainbikers. Behandeling van ernstig letsel op de Spoedeisende Hulp (SEH) is bij mountainbikers met 131 procent en bij wielrenners met 44% gestegen. Terwijl bij veel andere sporttakken het aantal SEH-bezoeken juist afnam. Mogelijk is dit veroorzaakt door veel beginners en de toename van drukte op de fietspaden en mountainbikepaden. Mountainbiken blijkt, ook in 2020, de meest risicovolle sport (aantal SEH-bezoeken per 1.000 uur sporten), gevolgd door wielrennen en paardensport
Jonge sporters en mannen het vaakst op Eerste Hulp
Sporters tot en met 17 jaar waren verantwoordelijk voor bijna de helft van de SEH-bezoeken in verband met een blessure (39.100; 46%). In bijna twee op de drie gevallen was het slachtoffer een jongen/man. De afgelopen tien jaar is bij zowel de vrouwelijke als mannelijke sporters sprake van een significante daling van het aantal SEH-bezoeken in verband met een ernstige blessure (resp. -13% en -19%). Ook bij sporters in de leeftijd tot 17 jaar en 18-34 jaar is sprake van een significante daling van het aantal SEH-bezoeken in verband met een ernstige blessure. De beperkende maatregelen als gevolg van de coronapandemie zorgden daarbij voor een extra sterke daling in 2020.
Polsfractuur nog steeds de meest voorkomende blessure
Bij ruim de helft van de sporters die in 2020 naar de SEH-afdeling kwamen, was sprake van een fractuur en ruim de helft van de sporters had een blessure aan de bovenste lichaamsdelen. Polsfracturen kwamen het meeste voor, gevolgd door fracturen aan hand/vinger en aan sleutelbeen/schouder. Bij twee derde is de blessure opgelopen door een val en bij bijna één op de vijf door contact met een voorwerp, vaak een bal. Bij één op de twaalf sporters was sprake van een blessure door lichamelijk contact, zoals een trap/schop of botsing.
Blessures voorkomen
In 2020 zijn mensen ondanks de lockdown gelukkig veel blijven bewegen, men is op zoek gegaan naar alternatieve sporten die wel mogelijk waren. Nu amateursporten momenteel nog maar tot 17 uur zijn toegestaan zal dit mogelijk weer gebeuren. Het is dan ook extra belangrijk zegt Martijntje Bakker – Directeur/Bestuurder VeiligheidNL - om bij het oppakken van een nieuwe sport of na een tijdje weer je reguliere sport, je goed voor te bereiden met een goede warming-up met daarbij de juiste oefeningen en schema's.
Vanuit VeiligheidNL zijn er, samen met partners, diverse programma’s ontwikkeld zoals de Runfitcheck voor hardlopers, Voetbalfit, Warming-up voor hockeyers, Volleyveilig en het Versterk je enkel programma. En om onnodige blessures te voorkomen blijft het belangrijk om de juiste bescherming te gebruiken die past bij de sport, zoals scheenbeschermers, een bitje of helm.