Voor succes is veel meer nodig dan de wil

1 - Vertrouwen

Je kunt een hardloper prachtige schema's geven, als het vertrouwen ontbreekt strandt iedere poging op weg naar verbetering. Dat vertrouwen komt van twee kanten, trainer en hardloper vullen die emmer. Vertrouwen is een basis waarop je met heel veel interventies de motivatie kunt aanscherpen. Vaak genoeg moet je als coach de motivatie ook afzwakken omdat je rust rondom training en herstel wil scheppen. Met vertrouwen ben je nog niet bij een factor die de sporter jarenlang aanzet om te blijven sporten.

2 - Waardering

Het proces van ontwikkeling, dat samengaat met pieken en dalen moet ook gewaardeerd worden. De hardloper moet er zich lekker bij voelen. Iedere training is een stap in de waardering van de hele ontwikkeling. Het zit ook in die andere kant van het woord waarde. Een sporter streeft naar verbetering en dat kun je ook zien als waardevermeerdering. Het fijne aan deze term is dat je op een heel groot aantal punten kunt werken aan waardevermeerdering. Tenslotte gaat hardlopen niet altijd om tijd. Als je daar wat langer bij stilstaat zie je meteen als trainer welke waarden je wil laten toenemen bij de lopers in je groep.

3 - Controle

Je kunt een schema en oefeningen aan een sporter geven maar je wil ook wel sturen. Je bent tenslotte gemotiveerd met je vak bezig. Je wil controle. Gaat het goed, hoe verandert mijn sporter en hoe zit het met de belastbaarheid? Controle geeft ook weer hoe graag jij als trainer met het proces aan de slag wil. Controle klinkt wat benauwend maar hier zit de sturing achter. Hoe meer je aan de slag gaat met vertrouwen, de waardering voor het ontwikkelproces en de controle, hoe hoger de kans van slagen. Controle heeft niet alleen met tijd, tempo en kilometer te maken. Je kunt ook metingen bedenken over trainingsdoelen, mentale kanten van de sport en het veranderen van gedrag.

4 - Denk vanuit de mens

Trainers zijn erg gedreven vanuit cijfers over afstanden en snelheden. Maar iedere hardloper is anders. Iedereen beweegt op zijn eigen manier, net zo uniek als een handtekening. Als coach werken met vertrouwen en waardering voor het proces kan niet alleen maar uitgedrukt worden in snelheid per kilometer. Je werkt met menselijke factoren. Het zijn net wel die factoren die bepalen wat iemand wil. Dat is belangrijker dan hoe snel iemand ergens naar toe kan rennen. Als trainer heb je meer aan het coachen van iemand die weet wat hij wil.

Een mooi voorbeeld van een transitie is toploper Kipchoge. Hij wint de laatste jaren de ene marathon na de andere. Toch heeft hij een periode gekend waarin het hardlopen veel minder goed ging. Aan het begin van zijn carrière was voor hem de spanning van de wedstrijden te hoog. Daarin heeft hij met zijn coach Patrick Sang een grote verandering aangebracht. Net deze verandering op mentaal vlak die hij nu onder controle heeft, lijkt voor Kipchoge de basis voor zijn succes.

“In mijn jonge dagen had ik het daar het echt moeilijk mee. Ik kon niet slapen voor wedstrijden en ik kon niet eten op de ochtend voor de wedstrijd (…) Ik zette mezelf onder teveel druk en de spanning liep nog meer op. Toen ik overstapte naar de marathon leerde ik om beter om te gaan met de druk. De spanning is er nog steeds maar nu kan ik wel eten voor een wedstrijd.”

Coach Sang heeft Kipchoge begeleid met meerdere mentale technieken. De meest waardevolle voor Kipchoge was dat alle training meer dan goed genoeg was en dat er dan geloof is in de beste prestatie die op dat moment mogelijk is. Vertrouwen in de situatie geeft Kipchoge de kracht om het uiterste uit zichzelf te halen, onder een aanvaardbaar gezonde wedstrijdspanning.

Foto: Kipchoge wint de marathon van Berlijn in 2017. Foto van Shutterstock.